Ομολογώ πως αυτό το μικρό βιβλίο είναι ό,τι πιο φιλοσοφικό διάβαζα αυτό το χρόνο. Ούτε φιλοσοφικό θα το αποκαλούσα ακριβώς, αλλά μάλλον ότι η Wolf γράφει ακολουθώντας τον ειρμό των σκέψεων της, στην κυριολεξία. Λίγο περίπλοκο σε κάποια σημεία και σίγουρα θα χρειαστεί να το διαβάσω ξανά για να μπορέσω να το κατανοήσω, πόσο μάλλον να γράψω μια ολοκληρωμένη και σωστή κριτική.
Λίγα λόγια:
Αν ζήσουµε άλλον έναν αιώνα –µιλάω για τη συλλογική ζωή, που είναι η αληθινή ζωή, και όχι για τις µικρές ζωές που ζούµε ατοµικά– και έχουµε πεντακόσιες λίρες τον χρόνο και ένα δωµάτιο δικό µας η καθεµιά· αν συνηθίσουµε να έχουµε την ελευθερία και το θάρρος να γράφουµε ακριβώς αυτό που σκεφτόµαστε· αν δραπετεύουµε λίγο από το κοινόχρηστο καθιστικό και βλέπουµε τους ανθρώπους όχι πάντα στο πλαίσιο της σχέσης του ενός µε τον άλλον αλλά σε σχέση µε την πραγµατικότητα· καθώς και τον ουρανό και τα δέντρα ή οτιδήποτε όπως είναι στην πραγµατικότητα… αν αντιµετωπίσουµε το γεγονός, γιατί είναι γεγονός, ότι δεν υπάρχει µπράτσο να πιαστούµε, αλλά ότι προχωράµε µόνες και ότι η σχέση µας είναι µε τον κόσµο της πραγµατικότητας κι όχι µε τον κόσµο των ανδρών και των γυναικών, τότε θα υπάρξει η ευκαιρία και η νεκρή ποιήτρια που ήταν η αδελφή του Σαίξπηρ θα ανακτήσει το σώµα που τόσες φορές θυσίασε.
Ωστόσο θα αρκεστώ σε αυτην εδώ προς το παρόν και θα πω πως η Wolf είναι εξαιρετική και ρηξικέλευθη προσωπικότητα. Όχι πως δεν το γνωρίζατε ήδη ή δεν το έχετε ακούσει μα έπρεπε και εγώ να το δηλώσω. Πολύ σημαντικό, θεωρώ πως είναι να διαβάσετε την εισαγωγή για τη μετάφραση. Προσωπικά, στο τέλος κατάλαβα πως ήταν ένα κρίσιμο κομμάτι που με έκανε να μπω λίγο στο νόημα και κυρίως, να κατανοήσω τη δύσκολη απόδοσης των συλλογισμών της.
Με πάρα πολύ φτωχά λόγια, αναλύει τη θέση της γυναίκας στη πεζογραφία και το πως αντιμετωπιζόταν από τη κοινωνία. Υπάρχουν αρκετές αντίστοιχιες με τη δική μας καθημερινότητα και θεωρίες που έπρεπε να γίνουν πράξη, όχι σήμερα μα χθες. Οι αξίες των ανδρών ήταν ανώτερες από αυτές των γυναικών και όλες οι καινοτομίες προήλθαν από αυτούς. Τι θα γινόταν όμως, αν η γυναίκα είχε ένα δικό της δωμάτιο και πεντακοσιες λίρες το χρόνο; Αυτό είναι ένα ερώτημα και θέτει ή και απαντάει, η Wolf, σε όλη την έκταση του βιβλίου. Στην ουσία δηλώνει πως αν το γυναικείο φύλο είχε προσωπικό χώρο και οικονομίες θα μπορούσε να δημιουργήσει αξιόλογα το οτιδήποτε σε αντίθεση με τις αντίξοες συνθήκες που βρισκόταν.
Το εντυπωσιακό είναι πως δεν προβάλλει ακράδαντα και απόλυτα τον φεμινισμό μα μια κάποια ισότητα στον χώρο της πεζογραφίας και στη ζωή γενικά. Η γυναίκα, κατά την άποψή της, οφείλει να έχει και ανδρικά χαρακτηριστικά, ώστε το αποτέλεσμα της γραφής της να είναι ισορροπημενο. Το ίδιο ισχύει και για τον άνδρα.
Η αλήθεια είναι πως θα μπορούσα να συνεχίσω να γράφω τις παρατηρήσεις μου, μα λέει να κλείσω αυτό το κείμενο με τα αγαπημένα μου λόγια από αυτό το βιβλίο. Μια ρητορική ερώτηση που έχει αντίκτυπο ακόμα και σήμερα: "Η μόρφωση δεν υποτίθεται ότι πρέπει να να τονίζει και να ενισχύει τις διαφορές και όχι τις ομοιότητες;".
Με πάρα πολύ φτωχά λόγια, αναλύει τη θέση της γυναίκας στη πεζογραφία και το πως αντιμετωπιζόταν από τη κοινωνία. Υπάρχουν αρκετές αντίστοιχιες με τη δική μας καθημερινότητα και θεωρίες που έπρεπε να γίνουν πράξη, όχι σήμερα μα χθες. Οι αξίες των ανδρών ήταν ανώτερες από αυτές των γυναικών και όλες οι καινοτομίες προήλθαν από αυτούς. Τι θα γινόταν όμως, αν η γυναίκα είχε ένα δικό της δωμάτιο και πεντακοσιες λίρες το χρόνο; Αυτό είναι ένα ερώτημα και θέτει ή και απαντάει, η Wolf, σε όλη την έκταση του βιβλίου. Στην ουσία δηλώνει πως αν το γυναικείο φύλο είχε προσωπικό χώρο και οικονομίες θα μπορούσε να δημιουργήσει αξιόλογα το οτιδήποτε σε αντίθεση με τις αντίξοες συνθήκες που βρισκόταν.
Το εντυπωσιακό είναι πως δεν προβάλλει ακράδαντα και απόλυτα τον φεμινισμό μα μια κάποια ισότητα στον χώρο της πεζογραφίας και στη ζωή γενικά. Η γυναίκα, κατά την άποψή της, οφείλει να έχει και ανδρικά χαρακτηριστικά, ώστε το αποτέλεσμα της γραφής της να είναι ισορροπημενο. Το ίδιο ισχύει και για τον άνδρα.
Η αλήθεια είναι πως θα μπορούσα να συνεχίσω να γράφω τις παρατηρήσεις μου, μα λέει να κλείσω αυτό το κείμενο με τα αγαπημένα μου λόγια από αυτό το βιβλίο. Μια ρητορική ερώτηση που έχει αντίκτυπο ακόμα και σήμερα: "Η μόρφωση δεν υποτίθεται ότι πρέπει να να τονίζει και να ενισχύει τις διαφορές και όχι τις ομοιότητες;".
Λίγα λόγια:
Αν ζήσουµε άλλον έναν αιώνα –µιλάω για τη συλλογική ζωή, που είναι η αληθινή ζωή, και όχι για τις µικρές ζωές που ζούµε ατοµικά– και έχουµε πεντακόσιες λίρες τον χρόνο και ένα δωµάτιο δικό µας η καθεµιά· αν συνηθίσουµε να έχουµε την ελευθερία και το θάρρος να γράφουµε ακριβώς αυτό που σκεφτόµαστε· αν δραπετεύουµε λίγο από το κοινόχρηστο καθιστικό και βλέπουµε τους ανθρώπους όχι πάντα στο πλαίσιο της σχέσης του ενός µε τον άλλον αλλά σε σχέση µε την πραγµατικότητα· καθώς και τον ουρανό και τα δέντρα ή οτιδήποτε όπως είναι στην πραγµατικότητα… αν αντιµετωπίσουµε το γεγονός, γιατί είναι γεγονός, ότι δεν υπάρχει µπράτσο να πιαστούµε, αλλά ότι προχωράµε µόνες και ότι η σχέση µας είναι µε τον κόσµο της πραγµατικότητας κι όχι µε τον κόσµο των ανδρών και των γυναικών, τότε θα υπάρξει η ευκαιρία και η νεκρή ποιήτρια που ήταν η αδελφή του Σαίξπηρ θα ανακτήσει το σώµα που τόσες φορές θυσίασε.